Kaders of straffen?!

Het jaar loopt alweer bijna ten einde. Zowel de scholen als gezinnen hebben Sinterklaas gevierd op een manier die dit jaar door de Coronamatregelen was toegestaan. Nu zijn we ons aan het voorbereiden met het kopen van cadeaus en boodschappenlijstjes voor Kerst en oud-en-nieuw. We wisten dat ook deze feestdagen dit jaar anders gevierd zouden worden door de regels en kaders die de overheid eerder al had afgekondigd. En toen kwam maandag de boodschap van MP Rutte. Hij kondigde een lockdown af tot 19 januari met als doel de strijd aan te kunnen gaan met de stijging van de Corona besmettingen.

Voor veel scholen betekende dit een streep door de kerstvieringen met de kinderen. Winkels moesten per direct hun deuren sluiten en ook voor ons, en de kinderen die onze praktijk bezoeken, hebben deze nieuwe regels en kaders grote gevolgen. Wij kozen na de toespraak van MP Rutte voor duidelijkheid en veiligheid voor onze kinderen en hun ouders. Duidelijkheid en veiligheid is zeker voor deze groep kinderen heel belangrijk. Alle ouders ontvingen maandagavond na de toespraak van ons een schrijven dat wij onze begeleiding voort gingen zetten volgens de nieuwe regels, in een online setting. Dit hebben wij eerder in het jaar ook moeten doen. Natuurlijk gaat ons dat ook aan het hart, want er gaat bij ons niets boven persoonlijke contact. Maar soms moet je binnen de regels en kaders de weg zoeken waarbij je iedereen toch zo goed mogelijk kan blijven begeleiden.

Net als in andere branches zag je in onze branche ook dat praktijken een weg gingen zoeken om de persoonlijke begeleiding toch door te kunnen laten gaan. Veelal, omdat ze onvoldoende voorbereid zijn om te schakelen naar een andere vorm van dienstverlening. Dat resulteert uiteindelijk in teleurstelling naar ouders, maar vooral naar de kinderen die je begeleidt. Je maakt immers een belofte die je niet waar kunt maken, omdat er kaders en regels zijn. Regels en kaders is voor velen lastig, want je voelt je beperkt in je doen en laten. Zelfs als die regels en kaders worden opgelegd in jouw en andermans belang! Natuurlijk begrijpen we allemaal dat het nodig is, al die regels. Maar toch zie je dat mensen in verzet komen. Eigenlijk is dat wel vreemd, want regels en kaders geven in principe duidelijkheid en veiligheid.

Voor onze kinderen is dit niet anders. Hoe duidelijker de regels en structuur zijn, hoe veiliger zij zich voelen. Als een kind weet waar het aan toe is, kan het zonder zorgen onderzoeken, exploreren en ontdekken. Immers: mama en papa zijn jouw veilige haven, zij helpen als er iets fout gaat of als je je bezeert. Als kinderen ouder worden, is het voor ouders soms een zoektocht om hun kaders en regels bij te stellen. Dat start al zodra een kind mobieler wordt: wat mag wel, wat kan niet? Ga je als ouders alle gevaarlijke dingen weghalen voor je kleine peuter? Laat je die mooie vaas op dat plekje staan of verplaats je het? Gaan we verbieden of gaan we de omgeving aanpassen? En hoe ga je om met je driftige peuterpuber die alles ‘selluf’ wil doen? Of juist helemaal niets meer wil doen en op alles “NEE” roept?

Aanstaande ouders hebben van te voren wel een beeld hoe zij de opvoeding van hun kind in gedachten hebben. De invloed van hun eigen kindertijd is daarbij voor een groot deel bepalend. Je ziet bijvoorbeeld dat ouders die zelf een strenge opvoeding hebben gehad hun eigen kinderen meer vrijheden gunnen. Daarnaast zijn de inzichten over de opvoeding de afgelopen jaren nogal veranderd.

Toen ik een jong meisje was, sprak je je ouders nooit tegen. Dat haalde je gewoon niet in je hoofd! En als je de euvele moed had om dat toch te doen, kon je een pak voor je billen krijgen. Ouders waren, simpelweg gezegd, de baas. Kinderen hadden niet veel in te brengen. Waren mijn ouders dan zulke dictatoriale monsters? Welnee. Mijn ouders hielden ontzettend veel van mij! Maar in die tijd was dat normaal. Je had respect voor je ouders en dat hield in dat je luisterde naar hen.

In de huidige maatschappij is de relatie tussen ouders en kinderen anders. Kinderen zijn mondiger en durven ouders tegen te spreken of in discussie te gaan als ze het ergens niet mee eens zijn. Ouders vinden het belangrijk om meer met hun kinderen in overleg te gaan. En toch blijven regels en kaders ontzettend belangrijk. In een klas stel je als leerkracht samen met de kinderen aan het begin van het jaar de klassenregels op: wat willen we wel, hoe gaan we met elkaar om? Want niet alleen jij, maar iedereen in de klas is belangrijk! Dat geeft duidelijkheid, balans en rust in de klas. Daarnaast wordt er ook met elkaar overlegd welke straffen er staan op het overtreden van de regels.
Want ja, natuurlijk zijn er consequenties als je je niet aan de regels houdt.

Er zijn mensen die zeggen dat straffen nutteloos is. En in wezen is dat ook zo. Uit onderzoeken blijkt dat ongewenst gedrag door straf niet verdwijnt. Het verdwijnt eerder door het gewenste gedrag te belonen en ongewenst gedrag te negeren. Dus ja: van straf leer je niets. Maar toch is het belangrijk dat kinderen weten dat het overtreden van regels niet zonder gevolgen blijft. Dat geldt voor grote mensen trouwens ook.

Stel, één van de regels van de groep is “we luisteren naar elkaar”. Maar er zijn een paar kinderen die continu door de ander heen praten. Dat bevordert niet de goede sfeer in de groep. Of de regel is: “we hebben respect voor elkaar”. Maar de leerkracht ontdekt dat een kind in de groep wordt gepest. Een leerkracht kan pesten niet negeren. Pesten verdwijnt namelijk niet als het wordt genegeerd! Een leerkracht dient dus actie te ondernemen. Dat betekent dat er maatregelen worden genomen om het pesten te laten stoppen. En één van die maatregelen is dus straf. Door krachtig op te treden in een dergelijk geval kan de veiligheid in de groep weer hersteld worden.

In de opvoeding van kinderen is het eigenlijk niet anders. Ouders stellen kaders. Binnen die kaders mogen kinderen zich vrij ontwikkelen en bewegen. Bespreek met je kinderen waarom die regels er zijn. Nog mooier is om samen met je kinderen de regels te bedenken. Maar.. náást die kaders maak je afspraken wat de gevolgen zijn als je kind zich niet aan de regels houdt. Let daarbij wel op dat een gevolg (een straf, dus) wel in verhouding staat tot de overtreding. En wat echt goed werkt: vraag aan je kind wat voor straf hij of zij kan bedenken bij het overtreden van een regel! Kinderen kunnen vaak hele effectieve straffen bedenken… Omdat ze een straf zelf bedacht hebben, zullen ze bij een overtreding ook eerder zonder mokken hun straf nemen.

Opvoeden is niet gemakkelijk. Hoe ouder je kind wordt, hoe meer leeuwen en beren je op hun weg ziet als ouders. Voor veel ouders is de puberteit een moeilijke periode, maar dat is het voor jouw kind ook. Puberteit is een lastige fase voor een kind. Wees dan duidelijk, geef structuur en overleg met je kind binnen welke kaders zij zich kunnen bewegen. Zo hebben ze een stabiele ondergrond om zich te kunnen ontwikkelen.

Voor sommige kinderen is dat moeilijker. Bijvoorbeeld kinderen met een gedrags- of ontwikkelingsstoornis. De gedragsspecialisten van 12Fly kunnen hierbij hulp bieden.  Wij kunnen je kind ondersteuning bieden op verschillende gebieden en jullie als ouders handvatten geven om je kind zelf thuis te ondersteunen!

Neem gerust ook eens een kijkje op onze website voor meer tips en trucs. Wij bieden via de website https://12fly.nu/online-cursus-fly-over/ ook een online training aan voor kinderen uit groep 8 die naar het voortgezet onderwijs gaan. Want ook die overgang komt steeds dichterbij.

Wij gaan ons nu even twee weken opladen om in het nieuwe jaar weer fris aan de slag te kunnen met de kinderen. Wij wensen iedereen fijne feestdagen en vooral een gezond 2021 toe!