Mediawijsheid
Ik weet niet hoe het me u is, maar ik word er soms gek van: mijn mobiel!
Dan gaat het natuurlijk niet om mijn mobiel zelf, want dat is een fijn apparaat. Nee, het gaat om de invloed die het heeft op mijn dagelijkse gang van zaken. Ik merk dat ik onbewust veel meer op mijn telefoontje kijk dan ik zelf door heb. Om berichtjes te lezen die ik krijg via WhatsApp. Mijn mail controleren. Even Facebook checken. Nieuws bekijken op het AD. Het weer op Buienradar. Wat informatie opzoeken via Google of een spelletje spelen. En zo hop ik van de ene site naar de andere. Voordat ik het weet, ben ik opeens een uur ouder!
Dat beeldscherm houd je onbewust geboeid…
Ik gebruik mijn mobiel eigenlijk nog het minst om te doen waar hij eigenlijk voor dient: telefoneren!
De invloed van de media heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Er is eigenlijk niets meer dat wij doen zonder gebruik te maken van computers. Zowel op je werk als in je eigen huis wordt de invloed steeds groter. Je kunt tegenwoordig zelfs met iemand communiceren als jij niet thuis bent via je voordeurbel!
Onze kinderen vallen om van verbazing als jij vertelt dat je vroeger op de fiets stapte om af te spreken met een vriendje. Huh? Dat doe je toch gewoon door even te appen? Of je zegt dat je vroeger maar één vaste (!!) telefoon had in huis. Ze kunnen zich er geen voorstelling van maken!
Onze huidige generatie groeit op met de digitale snelweg. Alles is bereikbaar: van informatie tot winkels. Je kunt zoeken, kopen en communiceren wanneer en waar je maar wilt. Zolang je maar een internetverbinding hebt en een apparaat (van pc tot smartwatch). De voordelen van het gebruik van de digitale media hebben we de afgelopen periode absoluut gemerkt. Ondanks de lockdown was het mogelijk om contact te hebben met elkaar, werd het thuiswerken benut en kregen de kinderen onderwijs. Om nog maar te zwijgen van de boodschappen die je gewoon voor de deur kunt laten afleveren. Zo handig!
Maar de digitale snelweg levert ook weer nieuwe uitdagingen op voor onze kinderen. Kinderen en jongeren zijn veel bezig op en met sociale media. Ze hebben het druk met reageren op berichtjes. Er moet regelmatig gecheckt worden of ze geen belangrijke informatie missen. De kans bestaat dat door de overvloed van informatie kinderen spanning en stress ervaren. Kinderen hebben moeite het aangeven van grenzen via een beeldscherm. En de communicatie verloopt ook niet altijd probleemloos. Het risico op cyberpesten of online in de problemen komen, zoals grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik is groot. Alles wat je op internet zet of wat je via de pc verstuurd, blijft op internet te traceren. Dat beseffen kinderen (en soms ook volwassenen) zich niet altijd.
Daarnaast brengt het toenemende gebruik van de digitale media ook lichamelijke problemen mee: nek- en rugklachten, verminderd gezichtsvermogen, slaap- en concentratieproblemen. Ook blijkt dat kinderen minder bewegen, doordat ze veel meer tijd achter het beeldscherm doorbrengen.
Als ouders en opvoeders ligt daar dus een taak! Het is het belangrijk om een goede balans te vinden in het selectief omgaan met de media. Hoe leer je je kinderen om bewust en selectief om te gaan met pc, internet en media? Waar moet je op letten?
Ouders kunnen ervoor kiezen om de pc zo in te richten dat hun kinderen op bepaalde sites niet meer kunnen komen. Maar ja, de mogelijkheden zijn eindeloos… En we weten allemaal: door alleen maar te verbieden en te voorkomen, leert een kind niets. Het wordt alleen maar nieuwsgieriger naar wat het niet mag en gaat zijn grenzen verleggen. En dat verhoogt weer het risico op problemen.
Het is dus zaak om onze kinderen en jongeren te leren hoe zij goed en bewust omgaan met digitale media. Dit noemen we mediawijsheid of mediaopvoeding:
het bewust en actief deelnemen aan de mediasamenleving.
Om mediawijs te worden, is het nodig om een aantal vaardigheden te leren. Deze competenties betreffen begrip, gebruik, communicatie en strategie.
Bij de vaardigheid begrip leren kinderen hoe de media werkt, hoe het gemaakt wordt en dat de werkelijkheid er door gekleurd. Neem als voorbeeld maar Photoshop: je kunt iemand totáál veranderen met dit programma. Fotomodellen worden op een dergelijke manier zodanig bewerkt dat ze er perfect uitzien. En wij spiegelen ons daaraan…
De vaardigheid gebruik betreft hoe je actief media kunt gebruiken: omgaan met digitale software en toepassingen. Maar ook hoe je je oriënteert op websites, sociale media en andere digitale omgevingen. Welke website geeft bijvoorbeeld goede informatie? Wat zijn betrouwbare informatiebronnen?
Met de vaardigheid communicatie leren zij hoe communicatie werkt met media. Hoe vind je informatie en verwerk je die? Hoe maak je zelf een post of bericht? Hoe neem je deel aan sociale netwerken?
Strategie is de vaardigheid om effectief om te gaan met de media. Dit betekent dat ze leren wat het effect is van hun eigen mediagebruik. Wat is het effect van wat ik zeg of post op een site?
Dat zijn nogal wat competenties die een kind moet leren beheersen! Kritisch zijn in je mediagebruik zorgt voor verantwoord gebruik op de digitale snelweg, maar ook weerbaarheid. Kinderen die weten wat het gevolg kan zijn van een actie, denken ook beter na over wát ze posten of doen op het internet.
12Fly biedt die mogelijkheden aan uw kind. In onze praktijk wordt tijdens de trainingen behoorlijk wat aandacht besteed aan mediawijsheid. Vraag gerust naar de mogelijkheden!